Git và Github: Nguồn Tài Liệu Tham Khảo và Quản lý phiên bản code cho các dự án Quant
Git và Github: Nguồn Tài Liệu Tham Khảo và Quản lý phiên bản code cho các dự án Quant
Bạn vừa dành cả tuần để tinh chỉnh một chiến lược giao dịch mới. Phiên bản strategy_v5_final_final.py có vẻ hoạt động rất tốt trong backtest. Để tối ưu hơn nữa, bạn thử thay đổi một vài tham số, thêm một chỉ báo mới và lưu lại. Nhưng... ôi không! Kết quả của phiên bản mới còn tệ hơn cả bản gốc.
Bạn muốn quay lại phiên bản v5 hoàn hảo lúc trước, nhưng bạn không thể nhớ chính xác mình đã thay đổi những gì. Bạn cố gắng "Ctrl+Z" trong vô vọng. Toàn bộ công sức của cả tuần có nguy cơ đổ sông đổ bể.
Trong thế giới giao dịch định lượng, code chính là tài sản quý giá nhất. Một chiến lược, một mô hình dự báo, một công cụ phân tích... tất cả đều là code. Việc quản lý những dòng code này một cách lộn xộn, không có hệ thống cũng giống như việc một quỹ đầu tư vứt các báo cáo tài chính và ghi chú phân tích lung tung trong một căn phòng bừa bộn. Sớm muộn, thảm họa sẽ xảy ra.
May mắn thay, có một giải pháp đã trở thành tiêu chuẩn vàng của ngành công nghiệp phần mềm trong hơn một thập kỷ qua: Git và Github. Đây không chỉ là những công cụ "hay ho nên biết". Đối với một quant chuyên nghiệp, chúng là những kỹ năng bắt buộc phải có.
Trong bài viết chuyên sâu này, hãy cùng XNO Quant khám phá:
Phần 1: Git và Github là gì? Tại sao chúng lại là "cặp đôi hoàn hảo"?
Phần 2: Tại sao mọi Quant Trader đều phải thành thạo Git?
Phần 3: Bắt đầu với Git: Hướng dẫn cài đặt và 7 lệnh cơ bản bạn sẽ dùng hàng ngày.
Phần 4: Quy trình làm việc (Workflow) chuyên nghiệp với Git cho dự án Quant.
Phần 5: Github - Không chỉ là nơi lưu code.
Hãy sẵn sàng để nâng cấp quy trình làm việc của bạn từ nghiệp dư lên chuyên nghiệp.
Phần 1: Git và Github - "Cặp Đôi Hoàn Hảo"
Rất nhiều người mới bắt đầu thường nhầm lẫn hoặc cho rằng Git và Github là một. Thực tế, chúng là hai thứ riêng biệt nhưng lại kết hợp với nhau một cách hoàn hảo.
A. Github: Cỗ Máy Thời Gian Trên Máy Tính Của Bạn
Git là một Hệ thống Quản lý Phiên bản Phân tán (Distributed Version Control System - DVCS).
Nghe thật phức tạp, nhưng bạn có thể hiểu đơn giản:
Quản lý Phiên bản: Git theo dõi mọi thay đổi bạn thực hiện trên các tệp tin trong một thư mục. Nó cho phép bạn "lưu" các trạng thái (phiên bản) của dự án tại các thời điểm khác nhau. Giống như các điểm lưu (save points) trong một trò chơi, bạn có thể quay lại bất kỳ điểm lưu nào trong quá khứ nếu bạn đi sai đường.
Phân tán: Mỗi người làm việc trên dự án đều có một bản sao đầy đủ của toàn bộ lịch sử dự án trên máy tính của mình. Điều này giúp làm việc ngoại tuyến (offline) và tăng cường sự an toàn cho dữ liệu.
Về cơ bản, Git là một phần mềm chạy trên máy tính cá nhân của bạn. Nó không quan tâm đến Internet, không cần tài khoản. Nó chỉ âm thầm làm một việc duy nhất: ghi lại lịch sử thay đổi code của bạn.
B. Github: Mạng Xã Hội Dành Cho Code
Github là một dịch vụ lưu trữ kho mã nguồn dựa trên nền tảng web, sử dụng Git.
Nếu Git là phần mềm, thì Github là dịch vụ. Hãy nghĩ về nó như sau:
Bạn dùng Microsoft Word (phần mềm) để viết tài liệu.
Bạn dùng Google Drive (dịch vụ) để lưu trữ, chia sẻ và cộng tác trên tài liệu đó.
Tương tự:
Bạn dùng Git (phần mềm) để quản lý phiên bản code trên máy tính.
Bạn dùng Github (dịch vụ) để lưu trữ code đó lên "đám mây", chia sẻ với người khác, và làm việc nhóm.
Github cung cấp một giao diện web đẹp mắt để bạn xem lại code, thảo luận về các thay đổi, quản lý lỗi (issues), và nhiều tính năng xã hội khác. Nó biến việc lập trình từ một hoạt động đơn độc thành một hoạt động cộng đồng.
Tóm lại:Git là công cụ, Github là nơi để sử dụng công cụ đó trên môi trường trực tuyến.4
Phần 2: Tại Sao Mọi Quant Trader Đều Phải Thành Thạo Git?
Trong bối cảnh của một dự án tài chính định lượng, vai trò của Git/Github còn trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Thử Nghiệm Không Sợ Hãi: Đây là lợi ích lớn nhất. Bạn có một ý tưởng điên rồ cho chiến lược mới? Thay vì sửa trực tiếp vào file đang chạy tốt, bạn có thể tạo một "nhánh" (branch) mới tên là experimental-strategy. Trên nhánh này, bạn có thể thoải mái thay đổi, phá vỡ mọi thứ mà không ảnh hưởng đến nhánh chính (thường gọi là main hoặc master) đang ổn định. Nếu thử nghiệm thành công, bạn có thể "trộn" (merge) nó vào nhánh chính. Nếu thất bại, chỉ cần xóa nhánh đó đi là xong.
1. Truy Vết Nguồn Gốc Lỗi (Bug Tracking): Chiến lược của bạn đột nhiên hoạt động kỳ lạ sau một vài thay đổi? Với Git, bạn có thể dễ dàng xem lại lịch sử, so sánh các phiên bản và xác định chính xác thay đổi nào đã gây ra lỗi. Lệnh git bisect thậm chí có thể tự động hóa quá trình này, giúp bạn tìm ra "commit" (phiên bản) gây lỗi trong vài phút thay vì vài giờ.
2. Tái Tạo Kết Quả (Reproducibility): Đây là yếu tố sống còn trong nghiên cứu khoa học và tài chính định lượng. Giả sử bạn có một backtest cho kết quả rất tốt vào 6 tháng trước. Làm sao để bạn chắc chắn rằng bạn có thể chạy lại chính xác backtest đó với cùng một bộ code, cùng một bộ tham số? Nếu bạn đã "commit" code của mình vào Git tại thời điểm đó, bạn có thể quay ngược thời gian về đúng phiên bản đó và tái tạo lại kết quả một cách hoàn hảo.
3. Cộng Tác Hiệu Quả: Ngay cả khi bạn làm việc một mình, việc có một người khác (ví dụ, một cố vấn hoặc một đồng nghiệp) xem xét code của bạn (code review) là vô cùng giá trị. Github làm cho quá trình này trở nên cực kỳ đơn giản thông qua "Pull Requests". Người khác có thể bình luận trên từng dòng code của bạn, đề xuất các cải tiến trước khi những thay đổi đó được tích hợp vào dự án chính.
4. Xây Dựng Portfolio Chuyên Nghiệp: Một tài khoản Github với các dự án quant được tổ chức tốt, các commit có thông điệp rõ ràng, chính là CV tốt nhất cho một quant trader. Nó cho nhà tuyển dụng thấy rằng bạn không chỉ có ý tưởng, mà còn có quy trình làm việc chuyên nghiệp và kỷ luật.
Phần 3: Bắt Đầu Với Git: 7 Lệnh Cơ Bản Bạn Sẽ Dùng Hàng Ngày
Lý thuyết là vậy, hãy bắt tay vào thực hành. Chúng ta sẽ đi qua các lệnh cơ bản nhất để bạn có thể bắt đầu sử dụng Git ngay hôm nay.
A. Cài Đặt
Truy cập trang git-scm.com, tải về phiên bản phù hợp với hệ điều hành của bạn (Windows, macOS, Linux) và làm theo các bước hướng dẫn. Trong quá trình cài đặt, bạn có thể để nguyên các tùy chọn mặc định.
Sau khi cài đặt, mở Terminal (trên macOS/Linux) hoặc Git Bash (trên Windows) và cấu hình tên và email của bạn. Đây là thông tin sẽ được đính kèm với mỗi thay đổi bạn thực hiện.
Hãy tưởng tượng bạn có một thư mục dự án mới tên là my-quant-project.
1. git init: Đây là lệnh đầu tiên bạn chạy. Di chuyển vào thư mục dự án và gõ:
cd my-quant-project
git init
Lệnh này sẽ tạo một thư mục con ẩn tên là .git. Đây chính là "bộ não" của Git, nơi lưu trữ toàn bộ lịch sử dự án. Bạn đã chính thức biến thư mục này thành một "kho chứa" (repository) của Git.
2. git status: Lệnh bạn sẽ dùng nhiều nhất. Nó cho bạn biết trạng thái hiện tại của kho chứa: những file nào đã bị thay đổi, những file nào mới được thêm vào, những file nào đang chờ được "lưu".
3. git add <tên-file> Khi bạn tạo một file mới (ví dụ strategy.py) hoặc sửa một file cũ, Git sẽ nhận biết được sự thay đổi. Nhưng để chuẩn bị "lưu" thay đổi đó, bạn cần chỉ định rõ cho Git.
# Thêm một file cụ thể
git add strategy.py
# Hoặc thêm tất cả các file đã thay đổi trong thư mục hiện tại
git add .
Hành động này được gọi là "đưa vào khu vực chờ" (staging). Hãy tưởng tượng bạn đang gói quà: bạn chọn những món đồ (các file) muốn cho vào hộp (staging area) trước khi dán băng keo (commit).
4. git commit -m "Thông điệp commit" Đây là hành động "lưu" thực sự. Nó lấy tất cả những gì có trong khu vực chờ và tạo ra một "ảnh chụp" (snapshot) của dự án tại thời điểm đó, kèm theo một thông điệp mô tả bạn đã làm gì.
git commit -m "Initial commit: Add first version of RSI strategy"
Mẹo chuyên nghiệp: Hãy viết thông điệp commit rõ ràng, súc tích. Thay vì "update file", hãy viết "Fix bug in data loading function" hoặc "Increase moving average window from 20 to 50".
5. git log: Xem lại lịch sử các commit. Lệnh này sẽ hiển thị danh sách các phiên bản bạn đã lưu, ai đã lưu, khi nào, và với thông điệp gì.
6. git branch <tên-nhánh>: Tạo một nhánh mới để làm việc trên một tính năng mới mà không ảnh hưởng đến code chính.
git branch feature/bollinger-bands
7. git checkout <tên-nhánh>: Di chuyển sang một nhánh khác để làm việc.
git checkout feature/bollinger-bands
Bây giờ, mọi thay đổi bạn thực hiện sẽ chỉ nằm trên nhánh này. Để quay lại nhánh chính, bạn chỉ cần git checkout main.
Phần 4: Quy Trình Làm Việc Chuyên Nghiệp Với Git
Khi đã nắm các lệnh cơ bản, bạn cần một quy trình làm việc (workflow) có cấu trúc. Dưới đây là một workflow đơn giản nhưng hiệu quả cho một quant trader làm việc một mình hoặc trong nhóm nhỏ.
Tạo tài khoản Github: Truy cập github.com và tạo một tài khoản miễn phí.
Tạo Kho Chứa Mới (New Repository) trên Github: Đặt tên cho dự án của bạn, ví dụ vn-stock-stock-strategies.
Kết Nối Kho Chứa Cục Bộ Với Github: Github sẽ cung cấp cho bạn một vài dòng lệnh để chạy trên máy tính. Lệnh quan trọng nhất là:
# Thêm một "remote" tên là "origin" trỏ đến kho chứa trên Github
git remote add origin https://github.com/your-username/vn-stock-strategies.git
Đẩy Code Lên Github (git push): Sau khi bạn đã commit các thay đổi ở máy, bạn cần "đẩy" (push) chúng lên Github để lưu trữ.
# Đẩy nhánh 'main' lên remote 'origin'
git push -u origin main
Quy Trình Phát Triển Tính Năng (Feature Branch Workflow): Đây là quy trình chuẩn mực:
Luôn bắt đầu từ main: Đảm bảo nhánh main của bạn luôn ở trạng thái mới nhất bằng lệnh git pull origin main.
Tạo nhánh mới: git checkout -b feature/new-idea (lệnh này kết hợp git branch và git checkout).
Làm việc trên nhánh mới: Thêm code, sửa lỗi, thử nghiệm...
Commit thường xuyên: git add . và git commit -m "..." nhiều lần trong quá trình làm việc.
Đẩy nhánh mới lên Github: git push origin feature/new-idea.
Tạo Pull Request (PR): Trên giao diện Github, bạn sẽ thấy một nút để tạo "Pull Request" từ nhánh feature/new-idea vào nhánh main. Đây là lúc bạn viết mô tả chi tiết về những gì bạn đã làm.
Xem xét và Trộn (Review & Merge): Bạn (hoặc đồng nghiệp) sẽ xem lại code trong PR. Nếu mọi thứ ổn, bạn nhấn nút "Merge Pull Request" trên Github.
Xóa nhánh (tùy chọn): Sau khi đã trộn, bạn có thể xóa nhánh feature/new-idea đi.
Quy trình này đảm bảo nhánh main của bạn luôn ở trạng thái sạch sẽ, ổn định và chỉ chứa những tính năng đã được kiểm thử cẩn thận.
Phần 5: Github - Hơn Cả Một Nơi Lưu Code
Đối với cộng đồng quant, Github còn là một nguồn tài nguyên và công cụ vô giá.
Nguồn Tham Khảo Vô Tận: Hàng ngàn dự án tài chính định lượng mã nguồn mở được chia sẻ trên Github. Bạn muốn xem cách người khác triển khai backtesting, kết nối API, hay áp dụng machine learning? Hãy tìm kiếm trên Github. Các thư viện như Zipline, PyPortfolioOpt đều có mã nguồn trên đây.
Quản Lý Dự Án: Tab "Issues" trên Github là một công cụ tuyệt vời để theo dõi các lỗi cần sửa, các ý tưởng cần triển khai. Tab "Projects" cung cấp một bảng Kanban để bạn quản lý công việc một cách trực quan.
Tự Động Hóa (Github Actions): Đây là một tính năng cực kỳ mạnh mẽ. Bạn có thể thiết lập để mỗi khi bạn đẩy code lên, Github sẽ tự động chạy bộ kiểm thử (tests) cho code của bạn, hoặc thậm chí triển khai một bot giao dịch lên server.
Chia Sẻ Kiến Thức (Gists & Pages): Github Gist cho phép bạn chia sẻ nhanh các đoạn code nhỏ. Github Pages cho phép bạn tạo một trang web/blog miễn phí cho dự án của mình chỉ từ các tệp Markdown.
5.1. 3 Thư Viện Github Và Project Quants Cho Các Nhà Đầu Tư: Từ Lý Thuyết Đến Hệ Thống Thực Chiến
Ngoài tài nguyên học thuật và phỏng vấn, GitHub còn là thư viện sống cho các công cụ và dự án mã nguồn mở. Việc biết nên tìm kiếm ở đâu và dự án nào đang được duy trì tích cực là chìa khóa để xây dựng hệ thống giao dịch. Dưới đây là cách phân loại ba kho chứa Quant nổi tiếng theo cấp độ chuyên môn:
Git librarycybergeekgyan/Quant-Developers-Resources – một tài nguyên có cấu trúc chặt chẽ, tập trung cao độ vào việc chuẩn bị ứng tuyển cho các vị trí: Quant Developer, Quantitative Researcher, Quantitative Trader, và Software Engineer tại các quỹ HFTs (Giao dịch Tần suất cao) và Hedge Funds.
Ngoài ra, Git Quantitative-Finance (sunnysaxena) đóng vai trò là danh mục đầu mối (syllabus), giúp bạn xác định được các công cụ cần thiết cho từng vấn đề cụ thể (như công cụ định giá quyền chọn hay engine backtesting). Trong khi đó, awesome-quant (wilsonfreitas) lại dành cho các Quant Developer đã có kinh nghiệm, những người cần so sánh trực tiếp và theo dõi động thái phát triển của các dự án (như ngôn ngữ lập trình, lần cập nhật cuối cùng) để chọn ra framework tốt nhất cho dự án của mình.
Kết Luận: Github Là Sự Hỗ Trợ Cần Thiết Cho Dự Án Của Quants
Trong giao dịch định lượng, lợi thế cạnh tranh không chỉ đến từ một chiến lược thông minh, mà còn từ một quy trình làm việc chuyên nghiệp và có kỷ luật. Việc bỏ qua Git và Github cũng giống như việc một nhà toán học từ chối sử dụng máy tính. Bạn vẫn có thể làm việc, nhưng bạn sẽ chậm hơn, dễ mắc lỗi hơn và bị giới hạn hơn rất nhiều.
Học Git có thể hơi khó khăn lúc đầu. Sẽ có những lúc bạn gặp phải các thông báo lỗi khó hiểu. Nhưng hãy kiên trì. Việc đầu tư thời gian để thành thạo bộ đôi Git và Github là một trong những khoản đầu tư có lợi tức cao nhất mà bạn có thể thực hiện cho sự nghiệp giao dịch định lượng của mình.
Nó sẽ giải phóng bạn khỏi nỗi sợ "làm hỏng" code, cho phép bạn thử nghiệm một cách sáng tạo, cộng tác hiệu quả và xây dựng các hệ thống giao dịch mạnh mẽ, đáng tin cậy. Đây là bước nền tảng để bạn tiến xa hơn trên con đường trở thành một quant trader chuyên nghiệp.
Hiện tại, XNO Quant cung cấp một sân chơi với đầy đủ công cụ để các nhà giao dịch định lượng có thể thử sức với mô hình của mình, trải dài từ hệ thống API dữ liệu real-time, tới backtesting và paper trading cho chiến lược của bạn. Hằng quý, chúng tôi sẽ chọn ra các mô hình đem lại lợi nhuận cao nhất và có các phần thưởng tương xứng cũng như rót vốn đầu tư vào đó. Như vậy, mô hình của bạn sẽ tiếp cận với nhiều người dùng hơn, gia tăng uy tín và cơ hội việc làm trong lĩnh vực này.
Hằng tháng, các chuyên gia trong ngành sẽ chủ trì 1 workshop offline, và bạn sẽ nhận được thông báo trên fanpage Quant & AI Việt Nam - Đầu tư định lượng. Page cũng chia sẻ lại các video của workshop trước đó, cũng như kiến thức về giao dịch định lượng từ người mới cho đến chuyên gia trên fanpage này. Chúng tôi muốn xây dựng một cộng đồng nơi các quant trader chia sẻ kiến thức và chuyên môn của mình cho người đồng môn. Vì vậy, hy vọng bạn sẽ trở thành một phần của cộng đồng này.
